لباس زنان نجیب و مردان غیرتمند قشقایی در تاریخ چهارم بهمن ماه هزار و سیصد و نود یک با عنوان لباس محلی زنان و مردان عشایر قشقایی همراه تصاویر مربوطه با شماره 923 در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کل کشور ثبت شده است.

لباس بومي محلي قشقايي،زيباترين لباس بومي محلي دنيا،اين لباس از اول تا كنون مال قشقايي بوده و ثبت شده ب نام قشقايي،اگر دقت كنيين تمام اجزاي اين لباس به اسم كاملا تركيست،زلف،ارخالق،چوقا،تونبان،ياغلوغ،و بطوري كه شاعر معروف بويراحمدي حسين پناهي بارها از زلف و لباس قشقايي بيتهاي زيبايي سروده،و لباس قشقايي شباهت زيادي به لباس تركان اذربايجان غربي،توركان اويغور چين،و تركان تاتار روسيه و ازبكها دارد،و اگه به موزه گلستان تهران سري بزنين اين لباس ب نام لباس قشقايي در انجا معرفي ميشه و حتي تنبرهاي زمان رضاخان گوياي شفاف همه چيز هست،و اين لباس توسط محمد بهمن بيگي در مدارس عشايري در ميان شهرهاا و استانهاي همسايگان قشقايي ترويج شد،و لباس قشقايي نمونه اي از زيبايي و تنوع رنگهاست

                                             لباس زنان قشقایی:

در قرن‌های نوزدهم و بیستم لباس زنان قشقایی شبیه لباس دیگر زنان عشایر جنوب غربی ایران بود. ایشان این لباس را تا ۱۹۷۰ حفظ کرده‌اند و تا ۱۹۹۰ با تفاوت‌هایی هنوز می‌پوشیدند. لباس زنان قشقایی با رنگارنگی و تنوع اش شناخته می‌شود. زن‌ها دامن چند لایه (شلیته، تنبان)، تونیک (قیناق) با شکاف در دو سمتش و ژاکت کوتاه (ارخالق) می‌پوشند. بر روی کلاه‌های کوچکشان (کلاقچه) نیز تور روسری مانندی (چارقد) می‌پوشند. پس از ۱۳۲۰ به لباس زن‌های قشقایی، پیشانی بند ابریشمی ای (یاقلق، قالاق) نیز اضافه شد که دور سرشان (روی چارقد) می‌پیچیدند. جواهرات (گردنبند، سنجاق چارقد، گوشواره و النگو) نیز وابستگی و ثروت خانوادگی را می‌نمایانند. زنان طوایف گوناگون قشقایی معمولاً با لباس، پیشانی بند و رنگ‌های لباسشان شناخته می‌شوند. زنان قشقایی هیچ‌گاه صورتشان را نمی‌پوشاندند. در قرن اخیر تا انقلاب ۱۳۵۷ معمولاً گاهی که به شهرها می‌رفتند همانند زنان شهرنشین ایران چادر بر سر می‌کردند. زنان قشقایی لباسشان را خود از پارچه‌هایی که از شهرها و فروشنده‌های دوره گرد می‌خریدند می‌دوختند. ایشان کفش‌های دست ساز معمول در ایران را به پا می‌کنند. زنان خاصان قشقایی نیز همان لباس زنان عادی قشقایی را می‌پوشند. آنهایی نیز که از ۱۹۰۵ به شهرها آمده‌اند لباس زنان طبقه بالای شهری را می‌پوشند.

کودکان قشقایی معمولاً لباس‌هایی همانند بزرگترهایشان می‌پوشند. گاهی به پسرها تا سه سالگی لباس دختران را می‌پوشند تا آل را گمراه کنند و از چشم زخم دورشان دارند.

بدون شک لباس اصلی قشقاییها یکی از زیباترین و پوشیده ترین و آزادترین لباسی است که می‌توان در هر زمان و در هر محیطی از آن استفاده کرد.

زنان ایل همچنان به لباس اصیل خود عشق ورزیده و جز در حالات استثنایی و یا شهرنشینی، حاضر نیستند این پوشش خود را از دست بدهند. لباس زنان عشایر قشقایی ضمن مستوری کامل، برای تحرک و کار کردن هیچ محدودیتی ایجاد نمی کند و تناسب آن با فصول مختلف سال و محافظت از سرما و گرما و با رعایت ارزش اقتصادی آن برای خانواده مثال زدنی است.

لباس زنان قشقایی:

با توجه به اینكه زنها در كارهای ایل نقش فعالی دارند نوع پوشش آنها نیز بسیار مهم است. شاید زیبایی لباس زنان قشقایی و پوشش خاص آن با هیچ لباسی قابل مقایسه نباشد؛ از این رو  امروزه در بیشتر محلات غیرقشقایی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

در قرن‌های نوزدهم و بیستم، لباس زنان قشقایی شبیه لباس دیگر زنان عشایر جنوب غربی ایران بود. آنها این لباس را تا 1350 حفظ کرده و تا 1370 با تفاوت‌هایی هنوز می‌پوشیدند.

لباس زنان قشقایی با رنگارنگی و تنوع اش شناخته می‌شود. زنان، دامن چند لایه (شلیته، تنبان)، تونیک (قیناق) با شکاف در دو سمتش و ژاکت کوتاه (آرخالق) می‌پوشند. بر روی کلاه‌های کوچکشان (کلاقچه) نیز تور روسری مانندی (چارقد) می‌پوشند.

پس از سال ۱۳۲۰، به لباس زن‌های قشقایی، پیشانی‌بند ابریشمی‌ (یاقلق، قالاق) نیز اضافه شد که دور سرشان (روی چارقد) می‌پیچیدند. جواهرات (گردنبند، سنجاق چارقد، گوشواره و النگو) نیز وابستگی و ثروت خانوادگی را می‌نمایاند.

زنان طوایف گوناگون قشقایی معمولاً با لباس، پیشانی‌بند و رنگ‌های لباسشان شناخته می‌شوند. زنان قشقایی هیچ‌گاه صورتشان را نمی‌پوشاندند. آنها کفش‌های دست ساز معمول در ایران را به پا می‌کنند. لباس زنان قشقایی نیز از بخشهای زیر تشکیل شده است:

 پیراهن زنانه (آرخالق): این پیراهن زنانه از شانه تا قوزك پا بلندی دارد و از انتهای بالا تنه به دو قسمت جلو و عقب تقسیم می‌شود. بلندی آن باعث سنگینی است لذا باعث می شود سینه از جلو كاملا پوشیده نشان داده شود و چاك دار بودن آن، راحتی راه رفتن را ایجاد می كند و به زیبایی آن می‌افزاید.

تورکی تومبان (تنبان تورکی): از پارچه های سبك به صورت چین چین دوخته می شود. چین خوردگی آن به این خاطر است كه در صورت وزش باد و جمع شدن یك طرف آن، چین های بعدی جای آن را گرفته و پوشش از بین نمی رود و برای زیباتر شدن آن از پارچه های بیشتری استفاده می‌كنند و یا یك یا دو تنبان تورکی روی هم می‌پوشند. تنبان تورکی در میان عشایر لر زبان به «تمبون قری» معروف است.

چارقد: پارچه نازكی كه طرح خاصی دارد و قسمت سر، به جز صورت را می پوشاند.

دستمال: روی چارقد به پیشانی بسته می شود و در حالت كلی از سرما خوردگی جلو گیری می‌كند اما فلسفه مهم تر این است كه مغز، قسمت با ارزش بدن بوده و باید از آن محافظت كرد و در ضمن باید آن را ترمیم كرد، به همین خاطر جنس آنها تا حد ممكن باید از پارچه های قیمتی چون ابریشم و حریر باشد.

فرجی:                               

آرخالوق زنانه که بلندی آن تا بالای بالاتنه بوده و آستین آن تا نوک انگشتان می رسد ،‌ جنس و دوخت آن طوری است که به حالت خشک بوده و سینه را  از بغل پوشیده نگه می دارد . بلندی آستینها به حدیست که پشت دست را از سرما ، آفتاب و دیده شدن محفوظ نگه می دارد.

                                                   منبع:             http://ashayer.ir

نظرات شما عزیزان:

خالد

ساعت18:44---29 شهريور 1394

- [ایمیل]

بسیار معشوف شدم که دیدم وب را متشکرم .خود نیز عشایر زاده ام که علاقمند این نوع نوشته ها می باشم .

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: